Аргументы на карысць высялення і супраць

Кожны грамадзянін Рэспублікі Беларусь у адпаведнасці з дзеючым заканадаўствам мае розныя правы і абавязкі. У галіне жыллёвых праваадносін адным з правоў грамадзяніна з’яўляецца права валодання і карыстання жылым памяшканнем, прадстаўленым яму ў законным парадку. Указанае права звязана з абавязкам уладальніка жылога памяшкання ўносіць плату за карыстанне жылым памяшканнем, жыллёва-камунальныя паслугі і кампенсаваць расходы на электраэнергію, спажываную на асвятленне дапаможных памяшканняў і работу абсталявання.

Згодна з дзеючым заканадаўствам плата за жыллёва-камунальныя паслугі ўносіцца ўласнікам, членам арганізацыі забудоўшчыкаў, дольшчыкам, наймальнікам жылога памяшкання за кожны мінулы месяц не пазней за 25-е чысло наступнага за ім месяца. Акрамя таго, наймальнік жылога памяшкання дзяржаўнага жыллёвага фонду
(за выключэннем наймальніка жылога памяшкання сацыяльнага карыстання, спецыяльнага жыллёвага памяшкання) таксама абавязаны ўносіць ва ўказаны тэрмін плату за карыстанне названым жылым памяшканнем.
Грамадзяне, якія не ўносяць ва ўстаноўлены тэрмін вышэйназваныя плацяжы або ўносяць не ў поўным аб’ёме, нясуць адказнасць у выглядзе выплаты пені ў памеры 0,3 працэнта ад нявыплачанай ва ўстаноўлены тэрмін сумы гэтых плацяжоў за кожны дзень пратэрміноўкі.
Абавязак удзелу ў расходах па аплаце за жыллёва-камунальныя паслугі, карыстанне жылым памяшканнем, кампенсацыі расходаў на электраэнергію таксама ўскладзены і на паўналетніх членаў, былых членаў сям’і ўласніка жылога памяшкання, наймальніка жылога памяшкання дзяржаўнага жыллёвага фонду, грамадзяніна, які з’яўляецца членам арганізацыі забудоўшчыкаў.
Аднак некаторыя паўналетнія грамадзяне забываюць пра такі абавязак і прадугледжаную заканадаўствам салідарную адказнасць з іншымі членамі сям’і па ўнясенні платы за жыллёва-камунальныя паслугі і карыстанне жылым памяшканнем. Таму дастаткова часта судамі разглядаюцца грамадзянскія справы па ісках грамадзян, якія ўнеслі плату ў поўным аб’ёме, аб спагнанні з іншых паўналетніх членаў сям’і, былых членаў сям’і, у тым ліку былых мужа (жонкі), паўналетніх дзяцей, долі ва ўказаных плацяжах, што на іх прыпадае.
Спагнанне запазычанасці па вышэйназваных плацяжах і таксама пені ў сувязі з такою запазычанасцю выконваецца на падставе выканаўчых надпісаў натарыусаў. У выпадку адмовы натарыуса ў ажыццяўленні выканаўчага надпісу па прадугледжаных законам падставах арганізацыя, якая прадстаўляе жыллёва-камунальныя паслугі, мае права звярнуцца ў суд з іскам аб спагнанні запазычанасці. У выпадку задавальнення іску з адказчыка падлягае спагнанню ў даход дзяржавы дзяржаўная пошліна ў памеры пяці працэнтаў ад сумы спагнанай запазычанасці, але не менш за дзве базавыя велічыні.
Выканаўчы надпіс натарыуса і ўступіўшае ў законную сілу рашэнне суда аб спагнанні з грамадзян запазычанасці выконваюцца ў прымусовым парадку органамі прымусовага выканання.
У сілу дзеючага заканадаўства наймадаўца мае права патрабаваць скасавання дагавора найму ў сувязі з парушэннем наймальнікам існуючых умоў дагавора найму жылога памяшкання.
Пры наяўнасці без уважлівых прычын запазычанасці ў памеры шасцімесячнай платы за карыстанне арэндным жыллём і (або) платы за жыллёва-камунальныя паслугі, а таксама пры наяўнасці без уважлівых прычын шасцімесячнай запазычанасці (на працягу шасці месяцаў запар) па плаце за жыллёва-камунальныя паслугі, плаце за карыстанне жылым памяшканнем дзяржаўнага жыллёвага фонду ў інтэрнаце наймальнікі арэнднага жылля і наймальнікі жылога памяшкання дзяржаўнага жыллёвага фонду ў інтэрнаце падлягаюць высяленню з усімі членамі сям’і і іншымі грамадзянамі, якія з імі пражываюць, без прадастаўлення іншага жылога памяшкання, за выключэннем выпадкаў, прадугледжаных заканадаўствам.
Уважлівымі прычынамі неўнясення платы за карыстанне жылым памяшканнем і жыллёва-камунальныя паслугі судом могуць быць прызнаны абставіны, якія аб’ектыўна перашкаджалі выкананню абавязкаў па дагаворы найму. Да такіх прычын адносяцца бездапаможны стан плацельшчыка, яго цяжкая хвароба, наступствы стыхійных бедстваў і іншых надзвычайных здарэнняў, адсутнасць даходаў або нізкі даход без уважлівых прычын, наяўнасць у грамадзян інваліднасці, стан здароўя, наяўнасць на ўтрыманні непаўналетніх дзяцей або непрацаздольных утрыманцаў і іншыя абставіны, якія ў сукупнасці могуць быць прызнаны судом уважлівымі.
Так, судом быў задаволены іск арганізацыі ЖКГ аб спыненні дагавора найму арэнднага жылля і высяленні з арэнднага жылля без прадастаўлення іншага жылога памяшкання сям’і, у тым ліку непаўналетніх дзяцей, маючай запазычанасць па плаце за карыстанне жылым памяшканнем і жыллёва-камунальныя паслугі за перыяд 23 месяцы. Пры гэтым суд не ўбачыў уважлівых прычын ўтварэння запазычанасці, бо было ўстаноўлена, што наймальнік і паўналетні член яго сям’і (жонка) з’яўляюцца працаздольнымі, аднак не працавалі, ва ўпраўленне па працы, занятасці і сацыяльнай абароне за аказаннем садзейнічання ў працаўладкаванні не звярталіся, у якасці беспрацоўных не зарэгістраваны, таксама не звярталіся ў мясцовы выканаўчы і распарадчы орган улады з заявай аб уключэнні арэнднага жылля ў склад жылых памяшканняў сацыяльнага карыстання.
Пры разглядзе іншай грамадзянскай справы судом было адмоўлена ў іску органу ЖКГ аб высяленні з інтэрната без прадастаўлення іншага жылога памяшкання па матыве наяўнасці запазычанасці па плаце за карыстанне і жыллёва-камунальныя паслугі адзінокай жанчыны і двух яе малалетніх дзяцей. Суд прызнаў уважлівымі прычыны ўтварэння запазычанасці,
а іменна знаходжанне наймальніка жылога памяшкання ў перыяд утварэння запазычанасці ў водпуску па доглядзе дзіцяці да трох гадоў, немагчымасці ў даны час працаўладкавання з-за знаходжання яе ў такім водпуску, наяўнасць на ўтрыманні дваіх непаўналетніх дзяцей, нізкі даход сям’і, факт нявыплаты бацькам дзіцяці аліментаў на ўтрыманне дзіцяці. Акрамя таго, адказчыкам была пагашана значная частка запазычанасці.
Такім чынам, пры разглядзе судом данай катэгорыі спрэчак пытанне аб наяўнасці або адсутнасці ўважлівых прычын утварэння запазычанасці па плаце за карыстанне арэндным жыллём або інтэрнатам, плаце за жыллёва-камунальныя паслугі, кампенсацыі расходаў на электраэнергію вырашаецца ў кожным канкрэтным выпадку індывідуальна з улікам усіх абставін справы.

Таццяна МІРАНЮК, суддзя Брэсцкага абласнога суда.