Тутэйшыя завядзёнкі, ці Дапамога па адрасе /фота/

Па гэтым адрасе гасцінна запросіць аматараў адпачынку на прыродзе аграсядзіба.

Сярод 122 вялікіх і маленькіх  сельскіх населеных пунктаў раёна – і вёсачка Стральцы. Дзе гэта? Ды “ў сярэдзіне” паміж Крывошынам, Востравам і Галаўнінцамі, у чатырохкіламетровым суседстве з Любейкамі. Некалі гэта было паселішча больш люднае. Яшчэ ў сярэдзіне мінулага стагоддзя тут і школа-васьмігодка працавала (потым яе маштаб да пачатковай зменшыўся, а яшчэ пазней і наогул зачынілі), працяглы час былі ў Стральцах і клуб, і ФАП. Цяпер пра іх напамінаюць хіба што будынкі. А цэнтрам , вакол якога жыццё вёскі канцэнтруецца, стаў дом сацыяльных па-слуг. Вельмі запатрабаваная ўстанова, калі ўлічыць, што абсалютная большасць з паўсотні тутэйшых жыхароў – людзі пераважна шаноўнага ўзросту. Сацыяльны работнік Ірына Зубік для іх чалавек незаменны. Яна і ў святы, і ў будні побач. Будняў, канешне, значна больш. Ірына Паўлаўна наведвае сваіх падапечных, прадукты па іх заказах купіць і прынясе (двойчы на тыдзень у Стральцы прыязджае аўталаўка райпо, тройчы – камерсант са шматлікімі таварамі, а вось стацыянарнага магазіна тут няма даўно), ціск памерае пажылым людзям, прапануе кнігу для душы.

Заходзяць аднавяскоўцы  і ў сам дом сацыяльных паслуг: там для іх кампактная бібліятэка, тэлевізар, можна ў прыемнай абстаноўцы пагаварыць, высветліць хвалюючыя пытанні. Ірына Зубік усёй душою любіць сваіх землякоў і стараецца аблегчыць іх жыццё, паспрыяць у вырашэнні праблем, дапамагчы, як гавораць, канкрэтнаму чалавеку па канкрэтным адрасе.

Яна пераканана, што вызначальнымі рысамі жыхароў гэтых мясцін з’яўляюцца дружалюбнасць, працавітасць, уменне жыць у згодзе. А прыклады ў тэму літаральна ў кожным доме. Вось ветэраны працы Уладзімір і Алена Бярэзічы. Добрыя людзі, выгадавалі пяцёра дзяцей, у любві і ўзаемаразуменні пражылі разам паўстагоддзя – хутка ў іх залатое вяселле. Гэта ж падзея чакае Захара і Вольгу Бярэзічаў, а сям’я Гаўрыіла і Ганны Зубікаў адзначыла яе даўней. Сацработнік Ірына называе прозвішча за прозвішчам. Пра кожнага – добрае слова, як і пра Ніну Зубік, многіх іншых вяскоўцаў, якія сумленна працавалі ўсё жыццё.

І сёння не адмаўляе ў дапамозе сваім землякам сям’я Леаніда і Ніны Палешчукоў. Хаця і самі яны людзі шаноўнага ўзросту, у гаспадарцы трымаюць каня. А гэта ў вёсцы спрадвеку надзейная і запатрабаваная сіла. І менавіта са сваёй дагледжанай “сілай” Леанід Мікалаевіч ідзе заараць, перавезці што-небудзь людзям-суседзям.

У двух стральцоўскіх дварах трымаюць па кароўцы. Цяжка, канешне, даглядаць рагулю, ды вельмі да малачка дамашняга прывыклі Вольга і Сяргей Альшэвічы, але найбольш — да завядзёнкі: як жа без уласнай кароўкі…

Каларытна выглядае на фоне іншых двароў сядзіба Віталія і Ірыны Зубікаў. Плеценая з лазы агароджа, адмыслова зробленая лавачка пры ёй. У двары – чаго толькі няма! Сапраўдны млынок, калодзеж-журавель, невялічкая сажалка з рыбай, шпакоўні, альтанка, вулічная печ, на якой можна гатаваць што заўгодна – і шашлыкі, і бульбу печаную.

І ўсё гэта зроблена сваімі сіламі, у першую чаргу і галоўным чынам умелымі рукамі гаспадара дома Віталія. Вось ужо хто майстар, дык гэта ён. І доказам не толькі ўласны дом-двор, які, дарэчы, Зубікі мяркуюць зрабіць аграсядзібай, але шмат дзе зробленыя ім печы, пліты, каміны. Рэдкая прафесія ў Віталія Канстанцінавіча і рэдкі талент (бо без яго ў гэтай прафесіі не адбудзешся): ён — пячнік. Рамеснік і мастак у адной асобе. Функцыянальнасць, максімальны каэфіцыент карыснага дзеяння яго печаў ніколькі не саступаюць іх вонкавай непаўторнасці. Сёння гэта называецца дызайнам. Дык вось дызайн аўтарства Зубіка задаволіць любы густ.

Пад дахам дома майстра-печніка і сацыяльнага работніка ўтульна і светла. Абодва сыны Віталія і Ірыны радуюць бацькоў. Адзін пасля будаўнічага ліцэя працуе плітачнікам-абліцоўшчыкам, другі — студэнт, будучы эколаг. А разам яны – звычайная, шчаслівая сям’я.

Людзі ў гэтай вёсцы вельмі цікаўныя і нераўнадушныя. Падпісваюцца многія на раёнку, некаторыя – на “СБ”, “Звязду”, “7 дней”, якія ім дастаўляе паштальён Таццяна Зубік. Радуюцца, калі ў суседзяў добрыя навіны, спачуваюць – калі непрыемныя. І трымаюцца талакой. Некалі большасць з іх працавала ў калгасе “Новае жыццё”. Працавала сумленна – інакш непрывучаны. Даўно ўжо яны пенсіянеры і сёння займаюцца традыцыйнымі справамі па хатняй гаспадарцы. Хтосьці са стральцоўскіх да дзяцей паехаў жыць, але большасць – тут на сваёй маленькай радзіме, горача імі любімай. На святкаванні Дня вёскі яны па праву адчуваюць сябе імяніннікамі. І надзвычай удзячны ўсім, хто пра іх памятае. Лічаць сваімі сябрамі востраўскіх культработнікаў, хор ветэранаў “Сівізна”, сацыяльную службу, медыкаў, да якіх звяртаюцца.

Дарэчы, а чаму ўсё ж Стральцы – не надта распаўсюджаная  назва вёскі? Залужжа, Падлессе, Навасёлкі сустракаюцца ў розных рэгіёнах, а Стральцы значна радзей. Розныя меркаванні ёсць на гэты конт. Магчыма, назву паселішча атрымала па колішнім родзе заняткаў мясцовых людзей: ці не жылі тут у даўнія часы майстры па вырабу стрэл і лукаў? Ёсць яшчэ цікавая версія: Ляхавіцкі і Нясвіжскі замкі ў 1660 годзе былі адзінымі, якія вытрымалі асаду стралецкага палку. Магчыма, нейкія акалічнасці гэтай падзеі і знайшлі адлюстраванне ў назве вёскі. Калі так, то ў 1660 годзе гэты населены пункт ужо існаваў. Але дакладна – на карце “Ляхаўшчына ў 1789 г.” Стральцы пазначаны.

І яшчэ цікавы момант, які называюць мясцовыя старасельцы ды і кніга “Памяць. Ляхавіцкі раён”: тут здаўна было ў пашане кавальства. І параўнальна ў недалёкія гады вясковая кузня была ці не візітоўкай Стральцоў.  Хаця да назвы вёскі даная акалічнасць не адносіцца, як і песеннасць стральцоўскіх жыхароў.

Чым яшчэ славілася тутэйшае наваколле, дык гэта багатымі запасамі гліны: да сёння аб промысле нагадваюць вялізныя кар’еры і азёрцы, якія з’явіліся на месцах распрацовак.

…Роўненькая вясковая вуліца, заасфальтаваная. Звычайныя пабудовы – дамы пад шыфернымі дахамі. У агародах усё прыбрана, зямля заарана, дзе-нідзе яшчэ радуюць вока прытуленыя да агароджаў і некранутыя ад гэтага начнымі прымаразкамі кветкі. У заросшым двары “нічыйнага” дома гнуцца пад цяжарам гронак галінкі каліны: якое  ж прыгожае  чырвонае аздабленне.

Восень. Лістапад. Стральцы. Светла на сэрцы ад датыкнення да спрадвечнага – вясковага, непаўторнага, дарагога.

Вольга БАРАДЗІНА.

Фота Сяргея ВАРАНОВІЧА.

Сяргей і Вольга Альшэвічы.