Камісія ўпаўнаважана абараніць

Здаецца, для шчаслівага дзяцінства трэба не так многа – любячыя мама і тата. Каб яны заўсёды былі побач, клапаціліся пра дачушку-сыночка, падтрымлівалі іх, разумелі. Але бывае і так, што бацькоўская любоў для некаторых хлопчыкаў і дзяўчынак аказваецца ў дэфіцыце. Тады іх правы і законныя інтарэсы абараняе дзяржава. А камісія па справах непаўналетніх райвыканкама з’яўляецца той структурай, якая арганізуе работу па папярэджанні безнагляднасці, правапарушэнняў непаўналетніх, ахове іх правоў.

Слушную параду заўсёды гатовы даць Юрый Несцяровіч, які доўгі час займаў пасаду намесніка старшыні КСН, сённяшнім членам камісіі Наталлі Пішч, Святлане Галееўскай.

14 студзеня з дня ўтварэння гэтай структуры мінула стагоддзе. Мяняўся час, мяняліся функцыі і паўнамоцтвы камісіі, але нязменнай заставалася мэта яе дзейнасці – падтрымка і аказанне садзейнічання непаўналетнім, якія апынуліся ў цяжкай жыццёвай сітуацыі.
– Выяўленне і ўхіленне прычын, што садзейнічаюць сямейнай неўладкаванасці, учыненню падлеткамі правапарушэнняў, –  гэтыя і іншыя задачы вырашае КСН. У пытаннях прафілактыкі яна выконвае каардынуючую функцыю, ажыццяўляе пільны кантроль за дзецьмі, якія парушылі закон. Вельмі важна ў адносінах непаўналетніх знайсці патрэбныя словы, высветліць прычыны, па якіх яны спатыкнуліся. За 4 гады работы ў камісіі давялося разбіраць многа розных сітуацый, выслухаць не адно прызнанне ва ўчыненым правапарушэнні, непрыгожым учынку. Кожны раз шчыра спадзяюся, што дзіця трапіла на пасяджэнне першы і апошні раз, а гора-бацькі асэнсавалі свае памылкі і больш іх не паўтораць, –  дзеліцца клопатамі і думкамі намеснік старшыні камісіі па справах непаўналетніх Ляхавіцкага райвыканкама Наталля Мацкевіч.
У складзе КСН 14 чалавек: спецыялісты і кіраўнікі ўстаноў адукацыі, сацыяльнай абароны, аховы здароўя, праваахоўных органаў. Усе яны нераўнадушна ставяцца да справы, маюць вопыт і адчуваюць вялікую адказнасць. Да кожнага выпадку індывідуальны падыход, дасканала прадуманае рашэнне.
Узначальвае камісію намеснік старшыні райвыканкама Дзіяна Трысцень. На пасяджэнні выносяцца і агульныя пытанні, што датычаць стану злачыннасці і правапарушэнняў у раёне, занятасці дзяцей і падлеткаў і г.д., так і асобныя факты, разгляд якіх знаходзіцца ў кампетэнцыі КСН: распіццё непаўналетнімі алкагольных напіткаў, крадзяжы і іншае. Дарэчы, у 2017 годзе на 40 працэнтаў у параўнанні з годам папярэднім зменшылася колькасць падлеткавых правапарушэнняў. Але ў рост пайшло дробнае хуліганства, напрыклад, узрыў петардаў, брыдкаслоўе.
З законам жартаваць нельга. Аднак, жартуюць. Напрыклад, падлеткі пацягнулі з дачы старую веласіпедную раму, а гэта крымінальна каральнае  дзеянне – пранікненне ў чужое жыллё… Да адказнасці прыцягваюцца і вінаватыя, і іх бацькі. Адна з праблем – падлетак і спіртное. Колькасць затрыманых у нецвярозым стане непаўналетніх, на жаль, не змяняецца – па 18 чалавек штогод на працягу двух апошніх гадоў.
амае цяжкае пытанне, якое прыходзіцца разглядаць камісіі, – адабранне дзіцяці з неўладкаванай сям’і. Крок гэты часта становіцца адзіным выйсцем паправіць сітуацыю, дастукацца да мамы з татам, якія ігнаруюць свае бацькоўскія абавязкі. Сумна, калі дзіцяці бяспечна і ўтульна сярод чужых, а не побач з роднымі… Летась у нашым раёне прызнаны маючымі патрэбу ў неабходнасці дзяржаўнай абароны і адабраны ў гора-бацькоў васьмёра дзяцей, у 2016 годзе – амаль удвая больш. А з моманту прыняцця Дэкрэта №18 «Аб дадатковых мерах па дзяржаўнай абароне дзяцей у неўладкаваных сем’ях» – 146 чалавек, 90 дзяцей былі вернуты ў сем’і.
Многія з іх ужо самі бацькі і, пэўна, разумеюць, што сям’я патрэбна кожнаму дзіцяці.
Наталля Мацкевіч з горыччу расказвае, што напрыканцы снежня камісія вымушана была прыняць рашэнне аб змяшчэнні ў прытулак дваіх дзетак. Сям’і, дзе яны раслі, даваўся час на выпраўленне. Паўтара гады назад было прызнана, што яна знаходзіцца ў сацыяльна небяс-печным становішчы, але для маці ўсё ж пераважыла спіртное…
Летам у судзе разглядалася справа і аб пазбаўленні бацькоўскіх правоў гора-мамы, гора-таты – у адносінах пяці дзяцей. Суд паверыў бацькам, пайшоў ім насустрач, і малыя засталіся ў сям’і. Аднак… маці высноў не зрабіла: пакідала немаўля на сыноў і дочак, старэйшаму з іх было 8 гадоў. Зараз рыхтуюцца дакументы, каб паставіць у справе кропку і забяспечыць належныя ўмовы для гэтых хлопчыкаў і дзяўчынак. Але ў такіх бацькоў застаецца шанц вярнуць дзяцей дадому, у сям’ю. Для гэтага толькі і трэба, што пяшчоту памножыць на клопат. Гатаваць для дзяцей ежу, цікавіцца іх справамі, рабіць разам урокі. Ну і, канешне, дома павінна быць чыста і сытна, каб на стуле раніцай чакала чыстае акуратнае адзенне. А гарэлка каб стала персонай нон-грата.
Зусім не дробязнай акаліч-насцю ў рабоце з такімі далікатнымі пытаннямі, як дзіцячыя лёсы, адказнасць за іх будучыню, з’яўляецца тое, што мы называем суб’ектыўным фактарам. У камісіі па справах непаўналетніх па азначэнні не могуць працаваць людзі бяздушныя, абыякавыя да чужой бяды, а толькі чалавечныя, паслядоўныя, настойлівыя і надзвычай кампетэнтныя. Усіх гэтых якасцяў удосталь было ў Клаўдзіі Біза, якая займала пасаду сакратара КСН больш за 14 гадоў, у Мікалая Кузьміча – на яго працоўным рахунку паўтара дзесяцігоддзя такой работы. 8 гадоў працаваў намеснікам старшыні камісіі сённяшні кіраўнік справамі райвыканкама Юрый Несцяровіч.
Яшчэ адзін наш паважаны зямляк, які працяглы час узначальваў КСН, – Мікалай Куліцкі – працягнуў руку дапамогі не адной сям’і. І самыя цяжкія падлеткі зыходзілі з крывой сцяжынкі, атрымлівалі прафесію, станавіліся ўзорнымі бацькамі.
Сённяшнія члены камісіі для непаўналетніх не жорсткія суддзі з каральнай місіяй, а ўважлівыя, тактоўныя, хоць, часам, і строгія прафесіяналы сваёй справы. На першым плане для іх – інтарэсы дзіцяці.
Наталля ПЕРАПЕЧКА.

Фота Сяргея ВАРАНОВІЧА.